Ćwiczenia słuchu fonematycznego

 

Przykładowe ćwiczenia słuchu fonematycznego:

1. Ćwiczenia na materiale bezliterowym – ćwiczenia słuchowe i rytmiczne:

  • Rozpoznawanie dźwięków i szmerów (przesypywanie różnych materiałów sypkich: piasek, kamienie, żwir;

  • Eksponowanie dźwięków charakterystycznych dla różnych pojazdów, głosów zwierząt , sprzętu gospodarstwa domowego, rozpoznawanie dźwięków różnych instrumentów…)

  • Odtwarzanie przez dziecko słyszanego rytmu przy pomocy wystukiwania np. patyczkiem o bębenek, wyklaskiwania, wytupywania.

  • Odgadywanie odgłosów docierających zza zasłony (przelewanie wody, rozdzieranie papieru, przesuwanie krzesła, gwizd czajnika, brzęk kluczy…)

  • Rozpoznawanie melodii piosenek po zaśpiewanym fragmencie.

Ćwiczenia na materiale literowym:

Wyodrębnianie zdań w mowie, słów w zdaniach:

– słuchanie wypowiedzi o prostej treści, np. ,,To kotek. On pije mleko”, a następnie rysowanie przez dziecko tylu kółek (kresek), ile jest zdań.

– układanie zdań przez dziecko na podstawie ilości patyczków (patyczki oznaczają słowa) np. I I I I Ala ma małego brata.

– zabawa w dopowiadanie brakującego słowa w zdaniu (np. gruszka jest żółta, a wiśnia…)

Wyodrębnianie sylab w słowach:

– zabawa w poszukiwanie przedmiotów, których nazwy zaczynają się od – ,,sza” (szalik , szafa …)

– wybieranie obrazków w nazwach, w których jest sylaba – ,,ro”(rower, krowa, korona …)

– zabawa w sklep: dziecko podchodzi do stolika, na którym leży dużo przedmiotów. Poleca się mu ,,kupić” przedmioty, których nazwa zaczyna się od np. ,,bu” (budyń, burak …)

– wyszukiwanie słów rozpoczynających się na daną sylabę, np. ,,ma”

– wyszukiwanie słów kończących się na daną sylabę: np. ,,ki”( wor-ki, lal-ki …)

– łańcuch sylabowy: dziecko wypowiada dwusylabowy wyraz, dzieli go na sylaby, druga sylaba staje się początkiem nowego wyrazu np. wa- ta, ta-ma.

Podział wyrazów na sylaby (analiza sylabowa):

– dziecko nazywa obrazki, a następnie dzieli je na sylaby i liczy

– analiza z podskokami – podajemy dziecku wyraz, a jego zadaniem jest podzielić go na sylaby, po wymówieniu każdej z nich musi podskoczyć np. balony – ba ( podskok) lo (podskok) ny (podskok)

Wybieranie i segregowanie przedmiotów oraz obrazków na podstawie dźwiękowych właściwości ich nazw:

– zabawa w „urwane słowa” – wypowiadamy wyrazy, w których nie ma pierwszej głoski np. …górek, …ułka, …asło, a dziecko musi powiedzieć cały wyraz

– dziecko wskazuje przedmioty, których nazwy rozpoczynają się od tego samego dźwięku lub tej samej sylaby;

– segregowanie obrazków; rozkładamy obrazki z dwóch grup np.(s-sz), a dziecko ma ułożyć je w dwóch szeregach np. s- sałata, samolot, słoń sz- szafa, szal, szyny.

– zabawa ,,Kto powie ?” – wyszukiwanie słów na daną głoskę np. ,,t” ( tata, torba, taca, tory …)

– zamiana słów: ,,zmień ostatnią lub pierwszą głoskę tak, aby powstało nowe słowo: nos – ,,s” na ,,c” – noc

– wyszukiwanie słów, które kończą się taką samą głoską

– wysłuchiwanie w jakim miejscu słychać np.głoskę „p” , na początku, w środku czy na końcu wyrazu koper, parasol, praca